تأکید روانشناسان بر پرهیز از مقایسه فرزندان با کودکان فامیل
پایگاه خبری راهبرد تهران - (چهارشنبه 24 بهمن ماه ):
بسیاری از والدین به‌طور ناخودآگاه فرزندان خود را با کودکان دیگر، به‌ویژه همسالانشان در فامیل، مقایسه می‌کنند. این رفتار که گاه با نیت تشویق و انگیزه‌بخشی انجام می‌شود، ممکن است اثرات جبران‌ناپذیری بر روحیه و رشد شخصیتی کودک داشته باشد.
روانشناسان کودک و نوجوان معتقد هستند:
مقایسه کردن کودکان با همسالانشان، نه‌تنها انگیزه‌بخش نیست، بلکه می‌تواند منجر به کاهش خودباوری و افزایش احساس ناکافی بودن در آنان شود. همچنین اعتقاد دارند : «هر کودک ویژگی‌های منحصر‌به‌فردی دارد و رشد و پیشرفت او باید بر اساس توانایی‌های شخصی‌اش سنجیده شود، نه در مقایسه با دیگران.»
اثرات منفی مقایسه کودکان
بررسی‌های علمی نشان می‌دهد که مقایسه مستمر می‌تواند به پیامدهای زیر منجر شود:
1. کاهش عزت‌نفس: کودکی که دائماً با دیگران مقایسه می‌شود، احساس می‌کند که به‌اندازه کافی خوب نیست.
2. افزایش اضطراب: ترس از شکست و نرسیدن به انتظارات والدین، می‌تواند استرس و نگرانی را در کودک افزایش دهد.
3. حسادت و رقابت ناسالم: مقایسه می‌تواند موجب ایجاد حسادت یا خصومت بین کودکان شود.
4. عدم کشف استعدادهای فردی: کودکی که در چارچوب مقایسه رشد می‌کند، ممکن است فرصت کشف استعدادهای منحصربهفرد خود را از دست بدهد.
5. ایجاد احساس ناتوانی: اگر کودک دائماً خود را در مقایسه با دیگران پایین‌تر ببیند، ممکن است به این باور برسد که توانایی پیشرفت ندارد.
6. دوری از والدین: برخی کودکان که از مقایسه شدن خسته می‌شوند، ممکن است به مرور از والدین فاصله بگیرند و تمایلی به در میان گذاشتن مشکلات خود نداشته باشند.
7. افسردگی و کاهش انگیزه: در موارد شدید، کودکانی که مدام مورد مقایسه قرار می‌گیرند، دچار ناامیدی و بی‌انگیزگی شده و حتی علائم افسردگی از خود نشان دهند.
راهکارهای جایگزین برای والدین
متخصصان پیشنهاد می‌کنند که والدین به جای مقایسه، از روش‌های تشویقی مثبت برای ایجاد انگیزه در فرزندان خود استفاده کنند. روانشاسان در این خصوص اعتقاد دارند: *«بهترین راهکار، تمرکز بر پیشرفت‌های شخصی کودک و تقویت نقاط قوت او است. والدین باید به فرزندان خود بیاموزند که ارزشمند بودنشان به موفقیت‌های دیگران وابسته نیست.»*
به گفته کارشناسان، استفاده از جملات تشویقی مانند *«تو تلاش خودت را کردی و این ارزشمند است»* یا *«پیشرفتت نسبت به دیروز فوق‌العاده است»* می‌تواند به کودک احساس خودارزشمندی بدهد.
نتیجه‌گیری
روانشناسان تأکید دارند که هر کودک منحصربهفرد است و مسیر رشد او با دیگران متفاوت خواهد بود. والدین با پرهیز از مقایسه و تمرکز بر پیشرفت‌های فردی فرزند خود، می‌توانند محیطی سالم و آرام برای رشد و بالندگی او فراهم کنند.
پایان پیام
